عِینَک به قاب‌های دارای عدسی از جنس شیشه یا پلاستیک گفته می‌شود که معمولاً به‌وسیله دو دسته که روی گوش‌ها در جلوی چشم‌های انسان قرار می‌گیرند. این وسیله برای محافظت از چشم و بهبود بینایی چشم‌ها و گاهی تنها برای زیبایی و زینت استفاده می‌شود. عینک‌های ویژه‌ای هم هستند که برای مشاهدهصحنه‌های سه‌بعدی یا واقعیت مجازی به‌کار می‌روند.

عینک‌ها دارای انواع متفاوت هستند : 

عینک‌های طبّی، عینک آفتابی، عینک‌های حفاظتی–صنعتی و عینک‌های متفرقه (مانند عینک‌های الکتریکی که برای نابینایان استفاده می‌شود) . عینک آفتابی عینکی با عدسی‌های تیره است که برای محافظت چشم از نور شدید محیط و پرتوهای خطرناک خورشید مانند پرتو فرابنفش به‌کار می‌رود. به عینکی که عدسی آن شعاع‌های نور عبور یافته را به هم نزدیک نموده یا دور سازد (واگرا یا همگرا باشد) و همچنین عینک آفتابی که دارای انواع مختلف عدسی‌های جذبی پرتوی نور مضر برای محافظت چشم است «عینک طبی» می‌گویند. عینک طبی بیشتر برای اصلاح دید در عیوب انکساری چشم به‌کار می‌رود.

به عینکی که عدسی آن شعاع‌های نور عبور یافته را به هم نزدیک نموده یا دور سازد (واگرا یا همگرا باشد) عینک طبی می‌گویند. عینک طبی برای اصلاح دید در عیوب انکساری چشم به‌کار می‌رود. اصلاح دید نزدیک‌بینی با عدسی مقعر یا واگرا و اصلاح دید دوربینی با عدسی محدب یا همگرا است. در پیرچشمی از دو عینک یکی برای دور و یکی برای نزدیک یا عینک دودید استفاده می‌شود. در آستیگماتیسم از عینک استوانه‌ای کمک گرفته می‌شود که دارای محور است.

برخی مردم عینک می‌زنند تا بتوانند واضح ببینند. عینک‌ها عدسی‌هایی از جنس شیشه یا پلاستیک دارند که پرتوهای نور را قبل از ورود به جشم منحرف می‌کنند. آن‌گاه عدسی چشم می‌تواند نور را چنان متمرکز کند که تصویر واضحی از جسم بر روی شبکیه، که در عقب چشم واقع است، تشکیل می‌شود.

جنس عدسی

جنس عدسی‌های عینک‌های طبی اهمیت زیادی در کیفیت بینایی، راحتی و دوام عینک دارد. عدسی‌های عینک می‌توانند از مواد مختلفی ساخته شوند که هر کدام ویژگی‌های خاصی دارند. در زیر به بررسی انواع مختلف جنس عدسی‌های عینک‌های طبی می‌پردازیم:

1 - عدسی‌های شیشه‌ای

امروزه نیز همچنان گاه عدسی‌ها را از شیشه می‌سازند. از ویژگی‌های مثبت شیشه خش‌ناپذیری و شفافیت آن است. ویژگی‌های ناخوشایند شیشه وزن زیاد و شکنندگی آن است. همچنین در نمره‌های بالا ضخامت عدسی‌های شیشه‌ای به نسبت پلی‌کربناتی زیاد است. اگر حفاظت چشم از پرتو فرابنفش هم مدنظر باشد عدسی‌های شیشه‌ای نیازمند اعمال پوششی از یکی مادهٔ جلوگیر از پرتو فرابنفش‌اند.

ویژگی‌ها: 

شفافیت بالا : عدسی‌های شیشه‌ای معمولاً شفافیت بسیار بالایی دارند و تصاویر را به طور واضح و دقیق منتقل می‌کنند.

مقاومت در برابر خش : شیشه‌ها معمولاً نسبت به خراش‌ها مقاومت بیشتری دارند.

وزن: شیشه‌ها نسبت به مواد دیگر سنگین‌تر هستند، که ممکن است در استفاده طولانی‌مدت ناراحتی ایجاد کند.

شکستگی: شیشه‌ها نسبت به پلاستیک‌ها شکننده‌تر هستند و در صورت سقوط یا فشار ممکن است بشکنند.

کاربردها: به طور کلی، استفاده از شیشه‌ها کمتر رایج است، اما همچنان در برخی موارد برای افرادی که به کیفیت بصری بسیار بالا نیاز دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

2 - عدسی‌های پلاستیکی  (پلی کربنات و CR-39 )

CR39 پرکاربردترین پلیمر در صنعت عدسی‌سازی است. عدسی‌های پلاستیکی شکنندگی‌شان بسی کمتر از عدسی‌های شیشه‌ای است و همچنین سبک‌تر هستند. چون پلاستیک از شیشه آسان‌تر خش می‌پذیرد، عدسی‌های پلاستیکی نیازمند اعمال شدن یکی پوشش نازک از ماده‌ای ضدخش بر سطح عدسی هستند. این عدسی‌ها همانند عدسی‌های شیشه‌ای در نمره‌های بالا به نسبت عدسی‌های پلی‌کربناتی ضخیم‌اند. همچنین همانند عدسی های شیشه‌ای برای جلوگیری از برخورد پرتو فرابنفش به چشم نیازمند اعمال پوشش ضدفرابنفشاند.

عدسی‌های پلی کربنات :

پلی‌کربنات یکی از بهترین مواد برای ساختن عدسی‌های عینک است. عدسی‌های پلی‌کربناتی به‌شدت ناشکننده‌اند. به‌علاوه از عدسی‌های شیشه‌ای یا پلاستیکی هم‌نمره، نازک‌تر و سبک‌ترند. ویژگی مثبت دیگرشان این است که جلوی ورود پرتو فرابنفش را به‌طور کامل می‌گیرند. این عیب در آن‌ها هست که در نمره‌های بالا دید جانبی را بیشتر از همتایان شیشهای و پلاستیکی محدود می‌کنند. خش‌پذیری پلی‌کربنات بیشتر از شیشه است و نیازمند اِعمال پوشش ضدخش است. به علاوه ضریب بازتابش از شیشه و پلاستیک بیشتر است و از این رو نیاز به اِعمال پوشش ضدبازتاب بیشتر احساس می‌شود.

ویژگی‌ها : 

 سبک و مقاوم : پلی کربنات‌ها بسیار سبک و مقاوم در برابر ضربه هستند و این ویژگی آنها را به گزینه‌ای مناسب برای عینک‌های ایمنی و ورزشی تبدیل می‌کند.

مقاومت در برابر: UV این نوع عدسی‌ها معمولاً به طور طبیعی مقاوم به اشعه UV هستند.

خراشیدگی: پلی کربنات‌ها ممکن است به راحتی خش بیافتند، بنابراین معمولاً پوشش ضد خش به آنها اضافه می‌شود.

کاربردها : به دلیل مقاومت در برابر ضربه و وزن سبک، برای عینک‌های کودکان، ورزشکاران و فعالیت‌های بیرونی مناسب هستند.

عدسی‌های  CR-39: 

ویژگی‌ها :

سبک و ارزان : CR-39 یکی از مواد پلاستیکی سبک و با قیمت مناسب است.

شفافیت خوب: این نوع عدسی‌ها دارای شفافیت مناسبی هستند و برای استفاده روزمره مناسبند.

مقاومت در برابر خش: CR-39 نسبت به پلی کربنات کمی آسیب‌پذیرتر است، بنابراین پوشش ضد خش معمولاً برای آنها استفاده می‌شود.

کاربردها : برای استفاده عمومی و روزمره، به ویژه در عینک‌های طبی، مناسب است.

3 - عدسی‌های نایلونی  (Trivex)  

ویژگی‌ها :

سبک و مقاوم در برابر ضربه: مشابه پلی کربنات، نایلون‌ها سبک و مقاوم در برابر ضربه هستند.

شفافیت بالا: نایلون‌ها دارای شفافیت بالایی هستند که دید واضحی را فراهم می‌کنند.

مقاومت در برابر: UV این نوع عدسی‌ها معمولاً به طور طبیعی مقاومت در برابر اشعه UV دارند.

مقاومت در برابر خش: نایلون‌ها می‌توانند مقاومت خوبی در برابر خش داشته باشند، اما پوشش ضد خش همچنان ممکن است نیاز باشد.

کاربردها: برای عینک‌های کودکان و فعالیت‌های ورزشی به دلیل ویژگی‌های مقاومتی و سبک بودن مناسب هستند.

4 - عدسی‌های پیشرفته با پوشش‌های خاص

پوشش ضد خش: این پوشش‌ها بر روی انواع عدسی‌ها اعمال می‌شود تا مقاومت در برابر خراشیدگی افزایش یابد.

پوشش ضد انعکاس (Anti-Reflective): این پوشش باعث کاهش انعکاس نور از سطح عدسی می‌شود و دید واضح‌تر و راحت‌تری را فراهم می‌کند.

پوشش ضد آب و ضد لک: این پوشش‌ها کمک می‌کنند تا عدسی‌ها در برابر آب، لکه و گرد و غبار مقاوم‌تر شوند.

پوشش فیلتر: UV برای محافظت بیشتر از چشم‌ها در برابر اشعه UV خورشید.

انتخاب مناسب برای عینک‌های طبی

نیازهای بصری : اگر نیاز به وضوح بالا و تصحیح دقیق عیوب انکساری دارید، عدسی‌های با کیفیت بالا و شفاف مانند CR-39 یا نایلونی می‌توانند مناسب باشند.

فعالیت‌های روزمره : برای استفاده روزمره، عدسی‌های پلی کربنات با ویژگی‌های مقاومتی و سبکی مناسب هستند.

فعالیت‌های ورزشی و ایمنی : عدسی‌های پلی کربنات یا نایلونی به دلیل مقاومت در برابر ضربه و سبکی، گزینه‌های مناسبی هستند.

مراقبت و نگهداری : انتخاب عدسی با پوشش‌های اضافی مانند ضد خش و ضد انعکاس می‌تواند راحتی و دوام عینک را افزایش دهد.

با توجه به ویژگی‌های مختلف مواد عدسی، انتخاب مناسب بر اساس نیازها و فعالیت‌های روزمره شما اهمیت زیادی دارد. مشاوره با متخصصان عینک و چشم‌پزشکان نیز می‌تواند در انتخاب مناسب‌ترین گزینه کمک‌کننده باشد.